Turizm sektörü gelişim ve değişim içerisinde olan aktif bir endüstri sahasıdır. Bu değişimler doğrultusunda turizmde son yıllarda yeni trendler ortaya çıkmaktadır. Dünya‟da yaklaşık 30
yıldır bilinen ve daha kalıcı bir konumda olan ekoturizm; ülkemizde ise daha yeni turizm trendlerinden biri durumundadır. Sorumlu turizm olarak da tanımlanan bu kavram Dünya‟da
3S (deniz, kum ve güneş) olarak bilinen turizm algısını tamamen değiştirmiştir. Değişen turizm algısı ile birlikte doğa temelli turizm faaliyetleri daha yoğunlaşmıştır. Temel hedefi
sürdürülebilirlik olan ekoturizm kavramı kitle turizmine karşı olarak ortaya çıkarılan, var olan doğal, kültürel ve tarihi zenginliklerin devamlılığını esas alan, turistik destinasyonların turizm
pazarının yoğunluğunda tahribata uğramasını engellemeyi hedefleyen ve özellikle yerel halk ile karşılıklı etkileşimde bulunan bir turizm türüdür. Ekoturizm faaliyetlerini tercih eden
bireyler yerel halk ile doğrudan etkileşime geçerek onların gelenek ve göreneklerini, yaşam biçimlerini yemek ve diğer kültürel değerlerini yakından takip etme fırsatı yakalamaktadırlar.
Bu etkileşim de halk içerisinde bilinen fakat göz önünde olmayan yerel toplulukların gün yüzüne çıkmasını sağlamaktadır. Eko-gastronomi ise; tarım ve yemeğin üretim, satış ve
tüketim aşamalarında doğal, ekonomik, sosyal, kültürel, politik ve psikolojik tüm unsurla ilişkili bir süreçtir. Eko-gastronominin temel amacı; sürdürülebilir gelişmenin geleneksel
ilkelerini içeren bir gastronomi uygulamaktır. Bilindiği üzere ekoturizm ile eko-gastronomi arasında çok sıkı bir ilişki mevcuttur. Nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin uygulandığı bu
çalışmada sürdürülebilir ekoturizm faaliyetleriyle ve eko-gastronomi arasındaki ilişkiye değinilmiştir. Böylece Türk kültüründe çok önemli bir yere sahip olan yörükler ve yörük
toplulukları ve bunların yemek kültürleri farklı açılardan incelenmiştir. Türkiye‟de yörükler ve yörük kültürünün ve buna bağlı olarak da mutfak kültürünün halen yaşatıldığı yerlerden bir
Balıkesir ilidir. Konargöçer olarak hayatlarını devam ettiren bu yerel topluluklar ile doğa, coğrafya ve ekoturizmin ortak noktaları keşfedilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak bu
çalışmanın esas amacı ekoturizmin ilkeleri ile Balıkesir ili Yörük topluluklarının yaşam biçimi ve yemek kültürünü irdelemek ve aralarındaki ilişkiyi ortaya koymaktır.
Anahtar kelimeler: Ekoturizm, eko-gastronomi, Yörük, Yörük sofraları, Balıkesir.
Abdurrahman DİNÇ*
Ebru ARICI**
